Lạy Chúa, xin mở mắt tâm hồn và thân xác, để chúng con nhận ra hình ảnh của Chúa nơi mọi người anh chị em, vì chúng con đều là anh chị em cùng một Cha trên trời.
Anh ta liền nói: “Lạy Ngài, tôi tin” và anh ta sấp mình thờ lạy Người (Ga 9,41).
Chúa Giêsu đã chữa cho anh mù được sáng mắt. Cách chữa của Chúa hơi kỳ lạ và có thể là hơi mất vệ sinh. Chúa nhổ nước miếng xuống đất trộn thành bùn, rồi bôi vào mắt và bảo anh đi rửa tại hồ Silôê (Ga 9,6). Anh đã bị mù mà Chúa vẫn còn thử thách lòng tin của anh. Anh vâng lời và đi rửa mắt. Một việc rất đơn sơ nhưng mang lại hiệu quả rất lạ lùng là người mù được sáng mắt. Chúng ta nhớ lại câu truyện của tướng Naaman, người bị phung hủi cũng thế, xin tiên tri Elisa chữa lành: Tiên tri Êlisa sai sứ giả ra nói với ông: “Ông hãy đi tắm bảy lần trong sông Giođan. Da thịt ông sẽ trở lại như trước, và ông sẽ được sạch” (2 V 5,10). Ông Naaman vâng lời tiên tri đi tắm 7 lần dưới sông Giođan và ông đã được sạch. Một việc bình thường nhưng cộng với lòng tin, sẽ đưa đến một kết quả ngoại thường.
Thiên Chúa tạo dựng mọi sinh vật đều có cặp mắt để nhìn và tìm kiếm của nuôi thân. Chúng ta quan sát các con thú vật có đôi mắt nhìn xuống đất để đi kiếm mồi. Nhưng con người thì được đứng thẳng, mắt có thể ngước nhìn lên, nhìn sang ngang và nhìn xuống. Mắt của chúng ta nhìn xuống đất để nhận biết rằng con người đến từ tro bụi và một ngày nào đó sẽ trở về bụi tro. Cặp mắt nhìn xuống để tìm đường đi nước bước, tìm của ăn nuôi sống và tìm kiếm kho tàng tạm thời trong cuộc lữ hành. Mắt nhìn sang ngang là nhìn chia sẻ cùng đồng loại cùng nhau xây dựng một cộng đồng, một xã hội hài hòa và tốt đẹp. Mắt của chúng ta ngước nhìn lên trời là ước mơ một ngày nào chúng ta cũng được hưởng vinh quang trên trời.
Chúng ta cùng dâng lời tạ ơn Chúa vì đã cho chúng ta có đôi mắt để nhìn đời. Biết rằng có mắt sáng chưa đủ, mà còn phải có ánh sáng để nhận biết sự vật. Mắt của chúng ta được kết cấu một cách rất tinh vi và tuyệt vời. Có những loại tế bào khác nhau giúp chúng ta chụp được những hình ảnh thế giới bên ngoài. Nhưng không phải chúng ta có mắt là chúng ta có thể nhìn biết hết mọi sự vật. Bất cứ giác quan nào của thân xác cũng có giới hạn trong một khoảng không gian nào đó. Có biết bao nhiêu sự vật chung quanh ta mà chẳng bao giờ chúng ta nhìn thấy. Càng lên cao, tầm mắt của chúng ta càng thấy rõ hơn và bao quát hơn.
Về giác quan, có những người không may mắn đã bị mù từ bẩm sinh. Thị giác của họ bị đóng kín thiệt thòi trong tối tăm. Họ không có cơ hội nhìn xem cảnh vật, mầu sắc và những vẻ đẹp thiên nhiên như sông núi, biển cả và trời mây. Tuy nhiên những người bị mất đi thị giác, họ được bù trừ bằng những sự nhạy bén khác của khứu giác, vị giác và sự tưởng tượng dồi dào phong phú. Đa số chúng ta có kinh nghiệm của sự khiếm thị này như cận thị, viễn thị, loạn thị và nhiều loại yếu kém khác về thị giác. Có nhiều người nói rằng luyện chưởng bằng cách đọc sách thì hay hơn là xem truyền hình hoặc hình ảnh. Vì sự tưởng tượng của tâm trí phong phú hơn nhiều. Phần đông chúng ta may mắn có cặp mắt sáng nhưng dù có mắt sáng tới đâu chúng ta cũng vẫn bị giới hạn bởi nhiều góc cạnh hiện hữu của sự vật. Có những sự vật sờ sờ trước mắt mà mình không nhận ra hết giá trị của nó. Muốn nhìn biết thông thạo một sự vật hay một vấn đề, chúng ta cần có chuyên môn học hỏi, quan sát, suy nghĩ và tìm hiểu cẩn thận.
Ngũ giác quan nơi thân thể bị giới hạn nhưng chúng ta còn có một giác quan vượt ngoài không gian như trực giác. Trực giác nhận biết một sự việc cách rõ ràng mà không cần phải chú ý quan sát vật thể. Bước cao hơn nữa, chúng ta nói về giác quan đức tin. Con mắt đức tin nhìn vượt ngoài kinh nghiệm, không gian và thời gian. Anh mù không thấy gì cả, vậy mà anh đã nhận ra Chúa: Anh đáp: “Đó là một Tiên tri” (Ga 9,17). Con mắt mù của anh đã nhìn thấy tận tâm căn và hiểu được ý nghĩa của ơn cứu độ. Tại sao anh mù lại nhận ra Chúa Giêsu là tiên tri và sụp xuống thờ lạy Ngài? Có biết bao nhiêu người sáng mắt tụ họp chung quanh Chúa, nhưng họ không nhận ra Ngài. Họ có mắt nhìn mà không thấy. Có tai nghe mà không hiểu. Họ nhìn xem biết bao nhiêu phép lạ mà Chúa đã thực hiện nhưng họ chẳng thấy gì lạ.
Nhiều nhà thông thái còn xua đuổi và chê bai anh bạn mù: Họ bảo anh ta: “Mày sinh ra trong tội mà mày dám dạy chúng ta ư?” Rồi họ đuổi anh ta ra ngoài (Ga 9,34). Họ nghĩ rằng họ là người bước đi trong ánh sáng. Họ là người thông hiểu và có thể chỉ đường cho người khác. Họ tự xưng là người sáng mắt nhưng họ lại bước đi trong đêm tối. Họ không nhận ra dấu chỉ về Con Người. Trong lòng của họ sự thù ghét và ghen tương che lấp. Mắt của họ bị che kín theo cách phán đoán thiển cận: Mấy người biệt phái nói: “Người đó không phải bởi Thiên Chúa, vì không giữ ngày Sabbat” (Ga 9,16).
Không phải có mắt sáng là chúng ta có thể nhìn thấy mọi thứ. Có biết bao nhiêu lần chúng ta rơi vào hoàn cảnh giống như các người Biệt Phái và Luật Sĩ này. Chúng ta tự xưng mình là người khôn ngoan, nhanh nhạy, hiểu biết, thẳng thắn, mạnh mẽ, dứt khoát và giải quyết nhanh gọn xuất sắc mọi vấn đề. Nhiều khi chúng ta rơi vào sự phán đoán vội vàng hoặc không cân nhắc cẩn thận. Đôi khi chúng ta thiển cận không biết nhìn người và nhìn mình. Chúng ta có mắt nhìn, có tai nghe và có nhân chứng sự việc nhưng rồi chúng ta nhắm mắt, bịt tai và cả vú lấp miệng em. Người ta thường nói: Nhai có kỹ nghĩ cho lâu. Chúng ta nhìn đời bằng nửa con mắt hoặc có khi nhìn với con mắt khinh bỉ và loại trừ những người anh chị em. Chúng ta tự đặt mình lên trên với cương vị kẻ cả. Nghĩ rằng không ai được xúc phạm đến mình, mà chỉ mình mới có quyền lên tiếng. Đây là những yếu điểm các nhà thông luật bị rơi vào.
Chúa Giêsu chữa mắt cho người mù là Chúa mở ra cho chúng ta một bài học trân quý. Bài học của niềm tin phó thác và vâng phục trong khiêm hạ. Vì người kiêu căng thì lấy trí khôn và sự hiểu biết của mình để đo lường công việc của Chúa. Chúa muốn mặc khải Nước Trời cho những người có tâm hồn khiêm nhường: Vào lúc ấy, Đức Giêsu cất tiếng nói: “Lạy Cha là Chúa Tể trời đất, con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng lại mặc khải cho những người bé mọn” (Mt 11,25). Anh mù bên vệ đường đã nhận ra Chúa Giêsu và chân lý cứu độ. Anh đã được Chúa Giêsu mở mắt thể xác và cả mắt linh hồn. Anh sung sướng nhìn thấy Đấng Cứu Thế và thấy cả đoàn dân đông đúc bước theo Chúa đi tìm chân lý.
Là Kitô hữu, chúng ta thật hạnh phúc. Chúng ta được học biết về Thiên Chúa yêu thương và nhân từ. Chúng ta được mở mắt chào đời và mở mắt đức tin trong nguồn vui hoan lạc của Bí Tích Rửa tội. Hãy dùng con mắt đức tin để dẫn dắt con mắt thể xác đi vào huyền nhiệm của sự sống. Khi nhìn biết mọi sự trong vũ trụ với con mắt đức tin, chúng ta sẽ nhận ra tình yêu thương quan phòng của Thiên Chúa cho mọi loài thụ tạo, nhất là loài người. Mọi sự hiện hữu chung quanh cuộc sống đều là hồng ân. Vượt qua những giới hạn vật chất và những hình dạng bên ngoài để đến với anh chị em trong hình ảnh của con cùng một Cha, Đấng Sáng Tạo muôn loài. Chúng ta hãy nới rộng vòng tay đón nhận tất cả anh chị em trong tình yêu Chúa. Chúng ta đang được ngụp lặn trong niềm vui ơn cứu độ của chính Chúa.
Mùa Chay, Giáo xứ nơi tôi phục vụ đã chọn đề tài Tu Sửa Nhà Chúa để học hỏi. Linh hồn và thân xác của chúng ta là đền thờ của Chúa Thánh Thần, chúng ta cần tu sửa chính bản thân mình mỗi ngày. Đề tài được học hỏi 5 tuần trong Mùa Chay, mỗi tuần một buổi. Buổi chia sẻ về đề tài Dân Chúa, tôi có cơ hội ngồi chia sẻ với một người Mỹ gốc Phi Châu. Bà Marilyn Torrain, 72 tuổi, sinh ra tại Hoa Kỳ, tổ tiên gần là người nô lệ, da của bà thật đen, tóc quăn, lỗ mũi rộng và xẹp. Ai nhìn thấy bà cũng biết ngay bà là người Mỹ, gốc Phi Châu. Khi chúng tôi ngồi chia sẻ về văn hóa và niềm tin. Bà rất hãnh diện là được nhận lãnh sự giáo dục trong trường Công Giáo từ Tiểu Học qua Trung Học với các Dì Phước người Ái Nhĩ Lan, vào thập niên 60-70. Gia đình của bà tham dự và sống đạo chung với các người gốc Ái Nhĩ Lan. Khi được hỏi về kho tàng văn hóa Phi Châu, hầu như bà không biết nhiều. Bà sống và lớn lên với văn hóa Âu Tây. Một lóe sáng, tôi nhìn bà người da đen nhưng trong lòng lại toàn văn hóa và niềm tin trắng. Bà người gốc Phi châu nhưng niềm tin, văn hóa và cuộc sống lại thuộc về người Âu Mỹ. Được Rửa tội trong đạo Tin Lành Baptist, bà trở lại Công Giáo. Bà sống đạo, giữ đạo và cầu nguyện rất âm thầm, không hoạt náo và không nhảy nhót trong các cử hành phụng vụ. Nhìn vẻ bề ngoài để phán đoán thì chúng ta dễ bị sai lạc. Con mắt đức tin giúp chúng ta vượt qua mọi ranh giới để cùng đến với nhau trong tình người.
Những người Công Giáo Việt Nam cũng có những kinh nghiệm như thế, ngay từ thơ ấu chúng ta đã được học biết giáo lý trong đạo và cách sống đạo riêng biệt. Chúng ta có một cái nhìn vào thế giới với niềm tin khác xa với đa số anh chị em đồng bào. Chúng ta nhìn vũ trụ quan với con mắt đức tin thấu triệt. Sự thể hiện đức tin của các tín hữu đã làm nên một não trạng và một hướng đi khác biệt. Chúng ta có niềm tin vào Thiên Chúa, Đấng Sáng Tạo và vũ trụ có nguồn gốc, con người có tổ tiên. Thiên Chúa quan phòng mọi sự trong trật tự và con người có xác hồn mong ước sự sống đời sau. Đức tin sẽ giúp chúng ta phấn đấu hoàn thành cuộc lữ hành trên dương thế trong an vui và hy vọng.
Con mắt là cửa sổ của linh hồn và cũng là cửa sổ của thân xác. Lạy Chúa, xin mở mắt tâm hồn và thân xác, để chúng con nhận ra hình ảnh của Chúa nơi mọi người anh chị em, vì chúng con đều là anh chị em cùng một Cha trên trời. Xin cho con mắt linh hồn và thân xác của chúng con được mở ra để chiêm ngắm những kỳ công mà Chúa đã tạo dựng, để chúng con cùng ca tụng, ngợi khen và cảm tạ Chúa đến muôn muôn ngàn đời. Amen
Lm. Giuse Trần Việt Hùng
