Cứ thử tưởng tượng giữa đời thường mà tai tôi lại được nghe ai đó mời gọi mình: “Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này sẽ được sống muôn đời. Và bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây!” thì phản ứng của tôi chắc chắn sẽ rất giống những người Do Thái xưa ‘Họ liền tranh luận sôi nổi với nhau. Họ nói: “Làm sao ông này có thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được?”’ Đối với thính giả Do Thái, bánh bởi trời hay bánh hằng sống có thể là những hạn từ khá quen thuộc với hình ảnh man-na của sách Xuất Hành, nhưng ‘ăn thịt ông ta’ mới thực là điều gây cho họ phản ứng, dầu chỉ là phản ứng tiêu cực, từ chối chấp nhận lời mời. Và họ có lý, tâm điểm lời mời không nhằm tin Giê-su là bánh bởi trời hay bánh hằng sống, mà chủ yếu ăn thịt và uống máu Con Người: “Thật tôi bảo thật các ông: nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con Người các ông không có sự sống nơi mình…”. Trong suy luận cụ thể và tự nhiên đời thường, ‘ăn thịt người’ là điều ghê tởm, dứt khoát không thể chấp nhận.
Thế còn trong tư cách Ki-tô hữu, phản ứng của tôi sẽ ra sao?
Cho tới nay, có lẽ do ảnh hưởng của tranh luận thần học về bí tích Thánh Thể, chủ yếu xoay quanh vấn đề ‘trans-substantiation’ tức ‘bánh hóa thành thịt, rượu hóa thành máu’, mà nhiều người Công giáo coi nhẹ vấn đề ‘ăn thịt Con Người’ (cụ thể việc thờ lạy suy tôn Thánh Thể còn long trọng hơn cả Rước Lễ). Thử một lần tôi nghiêm túc đặt vấn đề cho chính mình: “Làm sao ông này có thể cho tôi ăn thịt ông ta được?”
Nếu hiểu ‘làm sao?’ hàm ý ‘bằng cách nào?’ thì câu trả lời tương đối đơn giản: dưới hình bánh và rượu (cho dầu giải thích thì có phần phức tạp hơn). Câu giải đáp của đức Giê-su cho thấy ngài hiểu thắc mắc ‘làm sao?’ theo nghĩa ‘tại sao?’: “ Ai ăn thịt và uống máu Con Người… sẽ có sự sống nơi mình… sẽ được sống lại vào ngày sau hết… sẽ ở lại trong tôi và tôi ở trong người ấy… sẽ nhờ tôi mà được sống như vậy… sẽ được sống muôn đời”. Giải đáp của ngài như thế là đầy đủ và mang tính thuyết phục cao để thính giả đáp lại lời mời ‘ăn thịt và uống máu Con Người’. Lý lẽ mà ngài đưa ra là từ góc độ ‘người cho’, giải thích lý do tại sao ngài lại trao ban chính mình. Do đó niềm tin Ki-tô kêu gọi tôi chấp nhận các lý lẽ đức Giê-su đưa ra đó để thực sự ăn thịt và uống máu ngài.
Thế nhưng, dưới góc độ người tiếp nhận đề xuất, tôi vẫn còn phải đặt ra câu hỏi ‘làm sao?’, theo cách thức mà có lẽ chất lượng niềm tin của tôi sẽ lệ thuộc rất nhiều vào nỗ lực trả lời nó: ‘làm sao Thiên Chúa lại dám biến mình trở thành của ăn của uống nuôi tôi; tại sao có thể thế được, khi một thụ tạo hèn yếu và tội lỗi lại được chính Thiên Chúa nuôi dưỡng bằng máu thịt ngài?’ Câu trả lời đã được Kinh Thánh hé mở, nhưng hiểu được nó tới mức độ nào còn tùy thuộc vào sự trưởng thành và chiều sâu đức tin của tôi: “Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một” (Ga 3,16). Cựu Ước đã từng so sánh tình yêu Gia-vê đối với dân ngài với bà mẹ muôi nấng đứa con thơ; và còn hơn thế nữa, cho dầu bà mẹ có bỏ rơi đứa con mình đẻ ra, Gia-vê sẽ không bao giờ bỏ rơi dân riêng ngài. Hình ảnh bà mẹ yêu thương tới độ hiến thân xác, sức lực cho đứa con mình mang nặng đẻ đau thì ai cũng hiểu được. Hành vi bà nuôi con bằng sữa mình tuy rất tự nhiên, nhưng lại thật cao cả phi thường. Phi thường vì bà mẹ hiến dâng một phần sự sống của mình cho người con trong thương mến. Con người chỉ có khả năng hiểu được đến thế. Như vậy tôi mới hình dung được sự độc đáo của lời kêu mời: “Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này sẽ được sống muôn đời. Và bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây, để cho thế gian được sống”. Đáp trả có thể là, hoặc gớm ghiếc ghê tởm: “Lời này chướng tai quá! Ai mà nghe nổi?”, hoặc quì gối khiêm cung dâng lời tri ân cảm tạ không biết bao giờ cho đủ, cùng với quyết tâm đón nhận hồng ân ‘ăn thịt và uống máu Con Người’ như điều quan trọng nhất cần làm trong toàn bộ cuộc sống Ki-tô hữu. Không thể có chỗ cho thái độ rửng rưng!
Lạy đức Ki-tô hiến thịt và máu Người là của ăn thức uống nuôi con, con sẽ không thể rửng rưng hay ghê tởm trước lời mời gọi của Chúa. Hơn nữa là linh mục, con còn được diễm phúc cử hành và tiếp lời mời gọi mọi tín hữu đón nhận của ăn thần linh. Xin cho con luôn coi việc cử hành nhiệm mầu này là hành vi vĩ đại nhất con làm đươc trong cuộc sống, và mời gọi tín hữu ‘ăn thịt và uống máu Con Người’ là trách vụ hàng đầu trong sứ vụ linh mục. Xin Thần Khí biến con thành linh mục của Thánh Thể Chúa. Amen
Lm Gioan Nguyễn Văn Ty SDB
