Chúa Nhật 22 Thường Niên B
Mc 7,1-8.14-15.21-23
Chúng ta biết trong thời gian Chúa Giêsu cùng các môn đệ bôn ba khắp đó đây để rao giảng Tin mừng, đã có không ít người bị cuốn hút vào lời rao giảng cũng như những việc Người làm. Thế nhưng cũng không thiếu những kẻ bước theo Chúa không ngoài mục đích để theo dõi, rình mò. Và chắc chắn trong số đó không thể không có “mật thám” của những người Pharisêu và Kinh sư được “cài” vào trong đám dân chúng để rồi sau khi “phát hiện” ra rằng các môn đệ Chúa dùng bữa mà không rửa tay theo đúng truyền thống của tiền nhân. Vì thế, họ lên tiếng phàn nàn, trách móc và chất vấn Chúa Giêsu. Trước vấn đề này, chúng ta hãy xem quan điểm của Chúa Giêsu thế nào.
Người Dothái từ lâu vẫn giữ rất cẩn thận luật sạch – dơ. Họ giữ cẩn thận đến mức lẫn lộn chẳng biết cái nào chính cái nào phụ nữa. Chung quy cũng bởi vì mấy ông lãnh đạo của họ “thừa giấy vẽ voi”, vẽ rồng vẽ rắn vào đấy. Chúng ta biết rằng đạo Dothái chỉ buộc các Tư tế thuộc chi tộc Aharon rửa tay trước khi cử hành tế tự (x. Xh 30, 17-21). Ấy vậy mà những “ông kẹ” này lại áp đặt cho tất cả mọi người Dothái phải thực hiện hành vi này ngay cả trước lúc dùng bữa. Lý do vì họ nại cớ rằng mọi bữa ăn đều là hành vi tôn giáo và do đó tất cả dân Dothái đều là dân Tư tế. Để biện minh cho cách lập luận này, họ gán tất cả cho Môsê đã truyền lại. Thế là “dân đen nhà ta” cứ thế tối mắt tối mũi tuân chỉ, còn họ thì rình rình mò mò để theo dõi, để bắt bớ, để trừng phạt những ai không tuân hành.
Chúng ta biết rằng, chính điều luật Thiên Chúa đượclưu truyền mới là truyền thống đích thực, một truyền thống phát xuất từ chính Thiên Chúa tuôn chảy đến con người, chứ không phải là thứ truyền thống do con người đặt ra, và, tệ hơn nữa, đặt ra để phục vụ cho những lợi ích nhỏ nhen và thấp hèn. Vì lẽ đó, trước sự phản ứng của mấy “ông kẹ” này, Chúa Giêsu đã cho họ thấy rằng lời Ngôn sứ Isaia xưa nói về họ quả không sai “dân này thờ Ta bằng môi miệng, nhưng lòng chúng thì xa Ta” (Is 29,13).
Chúa Giêsu đã chỉ cho họ thấy rằng điều căn bản nhất là điều răn của Thiên Chúa lẽ ra họ phải nhất mực tuân giữ; thì trái lại, họ lại quá chú trọng đến truyền thống của cha ông họ là những truyền thống đến từ người phàm; họ quan trọng hoá những hình thức bên ngoài mà quên mất những hành vi phượng tự xuất phát từ bên trong tâm hồn. Do đó, giáo huấn của Chúa Giêsu như một lời cảnh tỉnh, giúp họ tỉnh ngộ trước những việc làm đầy tính hình thức này.
Liên quan đến việc sạch dơ, Chúa Giêsu giải thích rõ ràng rằng không phải cái từ bên ngoài -là những luật lệ mà người Dothái tuân giữ, làm cho họ nên thanh sạch, nhưng chính là cái phát xuất từ bên trong mới làm cho con người ra ô uế. Đó là những tư tưởng, tâm tình, ý định bất chính, v.v…. Nguồn gốc làm cho con người ra ô uế chính từ bên trong “tận đáy lòng” của con người. Chúa Giêsu bắt đầu liệt kê hàng loạt những ý định xấu từ trong lòng con người phát xuất ra. Đó là nguồn gốc làm cho con người ra ô uế. Liệt kê 12 điều xấu xa của lòng người như tà dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác, xảo trá, trác táng, ganh tỵ, phỉ báng, kiêu ngạo và ngông cuồng, Chúa Giêsu không gì khác hơn là nhắc nhớ họ đâu là điều cần phải tránh để khỏi làm tâm hồn họ ra ô uế.
Bên cạnh đó, Chúa Giêsu còn cho người Dothái và cả chúng ta nữa biết rằng, con người thanh sạch không hệ tại ở dáng vẻ bên ngoài, không phải là những tuân giữ luật Chúa cách máy móc, cốt cho người ta thấy; không phải là cử chỉ bên ngoài của những kẻ mang tâm địa “miệng nammô, ruột bồ dao găm” mà là xuất phát từ chính tâm hồn công chính thánh thiện. Con người thanh sạch phải là con người có trái tim phát xuất từ chính Thiên Chúa. Họ tuân giữ điều răn của Thiên Chúa không vì để “lòe” thiên hạ mà cốt để tôn vinh Thiên Chúa – Đấng mà họ mến yêu, tôn thờ. Họ tuân giữ các giới luật không bởi vì bị buộc phải làm vậy mà vì ý thức rằng những điều đó mang đến cho họ sự bình an thư thái, mang đến cho họ nguồn hạnh phúc đích thực trong tâm hồn.
Người Kytô chúng ta được mời gọi sống và giữ đạo để trở nên công chính ngay từ bên trong tâm hồn chứ không phải giữ đạo theo kiểu ngụy trang, hình thức bên ngoài. Xin cho Lời Chúa hôm nay giúp mỗi người chúng ta phản tỉnh để xem thái độ sống và giữ đạo của chúng ta có theo đường lối và huấn lệnh của Thiên Chúa hay là như cách sống và giữ đạo của mấy ông Pharisêu và Kinh sư xưa – lối sống và giữ đạo đã bị Chúa Giêsu lên án. Hãy nhớ rằng, giới luật của Thiên Chúa là trên hết, vượt trên mọi nguyên tắc luật lệ và truyền thống của con người.L
Lm Jos. Phạm Ngọc Ngôn, Csjb
